Lịch sử hàng hải

Tiêu đề: Lịch sử hàng hải Thu 20 Nov 2008 - 11:39

Lược sử phát triển :

Vào đầu thế kỷ XX, một số nhà tư bản Việt Nam bắt đầu kinh doanh nghề vận tải thủy. Tiêu biểu là nhà tư bản Bạch Thái Bưởi với đội thương thuyền có tổng trọng tải 4.069 tấn, vận chuyển hành khách là chủ yếu; có các cơ sở đóng và sửa chữa tàu.

Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 28/8/1945, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra tuyên cáo về việc quản lý các ngành GTVT, kiến trúc, thủy lợi và bưu điện.

Ngày 13/11/1945, Bộ Giao thông Công chính đã quyết định thành lập ủy ban quản lý thương thuyền, có trách nhiệm quản lý ngành vận tải thủy trong cả nước: "Phụ trách việc đi lại trên sông, biển; xem xét, kiểm tra tàu thuyền, thi hành luật pháp trên tàu, sông; thu thuế, xét xử những vụ tranh chấp giữa chủ tàu và công nhân". Sau đó, nhiệm vụ trọng tâm của ngành GTVT nói chung, vận tải thủy nói riêng tập trung phục vụ cho cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc.

Đầu tháng 4/1947, ủy ban kháng chiến miền Nam Việt Nam đã thành lập phòng hàng hải Nam bộ để tăng cường công tác vận tải trên biển - con đường duy nhất có thể vận chuyển một số lượng lớn vũ khí và hàng hóa đảm bảo cho cuộc kháng chiến ở miền Nam.

Năm 1949, ta mua thêm một tàu Sông Lô, trọng tải 100 tấn, con tàu hiện đại đầu tiên của ngành đường biển nước ta, đảm nhận chở vũ khí, thuốc men, giấy mực, máy in... bí mật từ Thái Lan về Cà Mau.

Từ năm 1954 đến 1975, đất nước bị chia cắt làm hai miền. Với hai chế độ chính trị - xã hội và kinh tế khác nhau, ngành vận tải thủy được xây dựng và phát triển theo đường lối kinh tế và phương thức sản xuất khác nhau.

Ở miền Bắc, để thể chế hóa ngành vận tải thủy, trong đó có vận tải biển và vận tải sông, ngày 11/8/1956, Bộ trưởng Bộ Giao thông Công chính (nay là Bộ GTVT) đã ban hành Quyết định số 70/ND thành lập Cục Vận tải thủy với chức năng quản lý các luồng lạch sông biển, bao gồm: quản lý vận tải quốc doanh sông biển, xây đựng và quản lý các xưởng sửa chữa và đóng tàu mới, cải tạo và hướng dẫn vận tải tư nhân.
Trước đòi hỏi to lớn của đất nước, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: "Xây dựng CNXH ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc", ngày 05/5/1965, Bộ GTVT ra quyết định giải thể Cục Vận tải đường thủy và thành lập Cục Vận tải đường biển. Đây là một sự kiện to lớn về mặt cơ cấu tổ chức trong ngành GTVT của đất nước; đồng thời là một bước ngoặt quan trọng, mở ra một chặng đường mới, một tiền đồ vô cùng vẻ vang.

Từ đó, ngày 05/5 trở thành Ngày truyền thống của Hàng hải Việt Nam.
Ngày 10/7/1965, Chính phủ có Quyết định số 136/CP thành lập Cục Vận tải đường biển gồm các bộ phận: đội tàu biển, hệ thống cảng biển, đại lý hàng hải, bảo đảm an toàn hàng hải, công nghiệp sửa chữa cơ khí, trường đào tạo công nhân kỹ thuật.

Giai đoạn 1965-1975, ngành Hàng hải đã góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam thống nhất nước nhà. Đã hoàn thành xuất sắc công tác tiếp nhận và vận chuyển bằng đường biển hàng hóa của bạn bè quốc tế, lương thực và vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam, nổi bật là chiến dịch vận tải VTB5, là chiến dịch chống phong tỏa bằng đường biển của Mỹ, là công trình khoa học chế tạo thiết bị rà phá thủy lôi từ tính và bom từ trường bảo đảm giao thông giai đoạn 1967 - 1972 (Công trình này đã được Chủ tịch nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh cùng với tập thể các đơn vị khác vào năm 1998).

Để đáp ứng với sự phát triển của ngành Hàng hải, ngày 28/11/1978, Chính phủ ra Quyết định số 300 thành lập Tổng cục Đường biển trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải "là tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh chuyên ngành..., hoạt động theo chế độ hạch toán kinh tế, bao gồm các tổ chức, liên hiệp các xí nghiệp, xí nghiệp liên hợp, xí nghiệp sản xuất và sửa chữa, đại lý tàu biển Việt Nam".

Tuy nhiên trong tình hình chung của cả nước, ngành Hàng hải trong giai đoạn này cũng gặp không ít khó khăn, đòi hỏi phải tổ chức lại sản xuất, đẩy mạnh đầu tư, đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ, mở rộng liên doanh liên kết với các địa phương với các ngành trong và ngoài nước.

Từ thực tiễn hoạt động, lãnh đạo Tổng cục Đường biển đã mạnh dạn trình bày phương pháp kinh doanh tự trang trải. Bộ GTVT và Nhà nước đã chấp nhận phương án này. Đến ngày 14/5/1990, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) ra quyết định thành lập Liên hiệp Hàng hải Việt Nam. Từ đây các đơn vị thành viên được gọi là các xí nghiệp thành viên do Liên hiệp quản lý điều hành theo kế hoạch của Bộ.

Liên hiệp Hàng hải ra đời với chức năng là tổ chức sản xuất kinh doanh đồng thời được Bộ GTVT ủy quyền tham mưu giúp Bộ thực hiện một số nhiệm vụ quản lý Nhà nước chuyên ngành trong phạm vi cả nước.

Năm 1990, Quốc hội thông qua Bộ luật Hàng hải VN, một Bộ luật chuyên ngành đầu tiên của nước ta, thể hiện tư duy quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với ngành Hàng hải.

Bằng Nghị định 239/HĐBT ngày 29/6/1992, Cục Hàng hải Việt Nam được thành lập, tách hầu hết các nhiệm vụ quản lý sản xuất kinh doanh, tập trung làm công tác quản lý nhà nước chuyên ngành Hàng hải. Năm 1993 thành lập Tổng công ty Hàng hải Việt Nam trực thuộc Chính phủ, là doanh nghiệp nhà nước có vai trò chủ đạo trong ngành Hàng hải Việt Nam. Có thể nói đây là những thời điểm quan trọng về mặt tổ chức và thể chế của ngành Hàng hải, thời điểm bắt đầu thoát khỏi khó khăn của thời kỳ bao cấp, cùng cả nước đổi mới và phát triển.

Như vậy, từ năm 1993, trong hoạt động của ngành Hàng hải đã hình thành hai tổ chức rõ ràng về quản lý nhà nước và hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngày nay, công cuộc đổi mới đất nước đang đặt ra cho ngành Hàng hải nhiều nhiệm vụ to lớn. Toàn Ngành đang tiến lên với một quyết tâm cao, tiếp tục vững bước tiến vào thế kỷ XXI.

Tiêu đề: Re: Lịch sử hàng hải Thu 20 Nov 2008 - 11:40

Trích dẫn :: hôm nay bị tụt hạng rồi.